پرش به محتوا

دولت فلسطین

صفحه نیمه‌حفاظت‌شده
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دولت فلسطین

دَولة فلسطین
سرود: فدائی
موقعیت
وضعیتکشور ناظر سازمان ملل تحت اشغال اسرائیل که توسط ۱۴۵ کشور عضو سازمان ملل به رسمیت شناخته شده‌است.
  • پایتخت قانونی

  • پایتخت اداری
بزرگترین شهررفح
زبان(های) رسمیعربی
حکومتجمهوری نیمه‌ریاستی یکپارچه[۳]
محمود عباس
محمد مصطفی
عزیز دویک
قوه مقننهمجلس ملی
روند تأسیس
۱۵ نوامبر ۱۹۸۸
• پذیرش به عنوان کشور ناظر در مجمع عمومی سازمان ملل
۲۹ نوامبر ۲۰۱۲
• تغییر وضعیت از دولت خودگردان
۳ ژانویه ۲۰۱۳
• دعوای حاکمیتی با اسرائیل
در جریانپ[iii][۴][۵]
مساحت
• کل
۶٬۲۲۰ کیلومتر مربع (۲٬۴۰۰ مایل مربع)
جمعیت
• برآورد سال ۲۰۱۴
۴٬۷۸۰٬۹۷۸[۷] (۱۲۳امین)
• تراکم
۷۳۱ بر کیلومتر مربع (۱٬۸۹۳٫۳ بر مایل مربع)
تولید ناخالص داخلی (GDP)  برابری قدرت خرید (PPP)برآورد ۲۰۰۸الف 
• کل
۱۱٫۹۵ میلیارد دلارالف ()
• سرانه
۲٬۹۰۰ دلارالف ()
شاخص جینی (۲۰۰۹)۳۵٫۵[۸]
شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۳)بی‌تغییر ۰٫۶۸۶[۹]
۱۰۷امین
منطقه زمانییوتی‌سی (​)
• تابستان (ساعت تابستانی)
یوتی‌سی
جهت رانندگیراست
پیش‌شماره تلفنی+۹۷۰
کد ایزو ۳۱۶۶PS
دامنه سطح‌بالا.ps
وبگاه رسمی
الف آمارهای جمعیتی و اقتصادی و رده‌بندی‌ها بر پایهٔ داده‌های ادارهٔ مرکزی آمار فلسطین است

ب و نیز رهبر دولت ایالتی[iv]

پ سرزمین‌های مورد ادعا در اشغال اسرائیل قرار دارد.

فلسطین (عربی: فلسطین، آوانگاری: Filasṭīn)، با نام رسمی دولت فلسطین (عربی: دولة فلسطین، آوانگاری: Dawlat Filasṭīn) کشوری در منطقه شام جنوبی در غرب آسیا است. این کشور شامل دو قلمرو جدا از هم کرانه باختری و نوار غزه است که مجموعاً به عنوان سرزمین‌های فلسطینی شناخته می‌شوند و در منطقه فلسطین قرار دارند. این کشور از شمال، غرب و جنوب با اسرائیل، از شرق با اردن و از جنوب غربی با مصر مرز مشترک دارد. مساحت آن ۶٬۰۲۰ کیلومتر مربع (۲٬۳۲۰ مایل مربع) است در حالی که جمعیت آن بیش از پنج میلیون نفر است. پایتخت ادعایی آن اورشلیم است در حالی که رام‌الله به عنوان مرکز اداری آن محسوب می‌شود. شهر غزه نیز بزرگ‌ترین شهر آن بود تا زمانی که جابجایی‌های گسترده جمعیت در سال ۲۰۲۳ به دلیل تهاجم اسرائیل به نوار غزه آغاز شد. زبان رسمی عربی است. اکثریت فلسطینی‌ها مسلمان هستند در حالی که مسیحیت نیز حضور چشمگیری دارد.

منطقه فلسطین نقش مهمی در تاریخ جهان داشته است. کنعانیان، اسرائیلی‌ها، آشوری‌ها، بابلی‌ها، ایرانی‌ها، یونانی‌ها، رومی‌ها و بیزانسی‌ها همگی اثری از خود بر این سرزمین به جا گذاشتند. فلسطین علاوه بر اهمیت تاریخی، برای یهودیت، مسیحیت و اسلام از اهمیت مذهبی عمیقی برخوردار است. در طول تاریخ این منطقه دوره‌هایی از همزیستی و درگیری بین گروه‌های مذهبی و اقوام مختلف را تجربه کرده است. به‌طور قابل توجه، در قرون وسطی، زمانی که جوامع یهودی با آزار و اذیت مواجه شدند، تحت حاکمیت مسلمانان و جهان اسلام پناه گرفتند. امپراتوری عثمانی که از قرن شانزدهم تا زمان فروپاشی آن در پایان جنگ جهانی اول کنترل فلسطین را در دست داشت، پناهگاهی برای یهودیان فراری از آزار و اذیت در اروپا فراهم کرد. پایان حکومت عثمانی فصل جدیدی را در تاریخ فلسطین رقم زد. پس از جنگ جهانی اول، امپراتوری بریتانیا کنترل منطقه را تحت فرمان جامعه ملل به عهده گرفت. قیمومیت بریتانیا بر فلسطین، که در سال ۱۹۲۰ شکل گرفت، تغییرات قابل توجهی را در چشم‌انداز سیاسی و اجتماعی منطقه ایجاد کرد و زمینه را برای درگیری‌ها و مبارزات بعدی فراهم کرد.

تأسیس کشور اسرائیل در سال ۱۹۴۸ با جنگی همراه بود که به آوارگی اجباری ۷۰۰٬۰۰۰ فلسطینی انجامید و جمعیت زیادی از پناهندگان را ایجاد کرد.[۱۱] جنگ‌های بعدی اعراب و اسرائیل، از جمله جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷، منجر به اشغال کرانه باختری و نوار غزه توسط اسرائیل شد. در ۱۵ نوامبر ۱۹۸۸، شورای ملی فلسطین، نهاد قانونگذاری سازمان آزادی‌بخش فلسطین به رهبری یاسر عرفات، تشکیل دولت را اعلام کرد. امضای توافقنامه اسلو در دهه ۱۹۹۰، که بین اسرائیل و سازمان آزادی‌بخش فلسطین منعقد شد، تشکیلات خودگردان فلسطین را برای اعمال کنترل نسبی بر بخش‌هایی از سرزمین‌های فلسطینی ایجاد کرد. در سال ۲۰۰۷، اختلافات داخلی بین جناح‌های سیاسی فلسطینی منجر به تسلط گروه اسلام‌گرای حماس بر نوار غزه شد. از آن زمان، کرانه باختری تا حدودی توسط تشکیلات خودگردان فلسطین به رهبری فتح اداره می‌شود، در حالی که نوار غزه تحت کنترل حماس باقی مانده است. اسرائیل از آغاز اشغال در هر دو سرزمین فلسطین شهرک سازی کرده است. شهرک‌ها در نوار غزه در سال ۲۰۰۵ با خروج یکجانبه اسرائیل از بین رفتند. حدود ۶۷۰٬۰۰۰ شهرک‌نشین اسرائیلی در شهرک‌های کرانه باختری زندگی می‌کنند. جامعه بین‌المللی شهرک‌سازی‌های اسرائیل در سرزمین‌های فلسطینی را بر اساس قوانین بین‌المللی غیرقانونی می‌داند، اما دولت اسرائیل این موضوع را رد می‌کند.

در حال حاضر، بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی این کشور شامل اشغال اسرائیل، محاصره جزئی، محدودیت دررفت‌وآمد، شهرک‌سازی‌های اسرائیلی و خشونت شهرک‌نشینان و همچنین وضعیت کلی امنیتی ضعیف است. مسئلهٔ مرزهای فلسطین، وضعیت حقوقی و دیپلماتیک اورشلیم و حق بازگشت آنها حل نشده باقی مانده است. علی‌رغم این چالش‌ها، این کشور اقتصاد نوظهوری دارد و شاهد گردشگری مکرر است. تا ژوئن ۲۰۲۴، ۱۴۴ کشور از مجموع ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل، فلسطین را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته‌اند. همچنین این کشور عضو چندین سازمان بین‌المللی از جمله اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی است. از سال ۲۰۱۲ این کشور ناظر غیرعضو سازمان ملل بوده است.[۱۲]

تاریخ

طرح تقسیم فلسطین

در ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷ میلادی، سازمان ملل، طرح تقسیم سرزمین فلسطین به دو کشور اسرائیل و فلسطین را تصویب، و اداره شهر بیت‌المقدس («اورشلیم» نزد اسرائیل و «قدس» نزد فلسطین) را تحت اداره بین‌المللی خود تعیین کرد. از تاریخ ۳۰ نوامبر ۱۹۴۷ تا ۱۴ مه ۱۹۴۸ میان شبه‌نظامیان یهودی و فلسطینی، نبردهای خونینی درگرفت. نهایتاً در ۱۴ مه ۱۹۴۸، اندکی پیش از پایان قیمومت بریتانیا بر فلسطین، اسرائیل با صدور منشور استقلال، اعلام موجودیت کرد. یک روز پس از اعلام استقلال، کشورهای همسایهٔ عربی، برای دفاع از مردم فلسطین به‌طور هم‌زمان به اسرائیل حمله کردند، نتیجهٔ این جنگ شکست کشورهای عربی بود که موجب شد این سرزمین میان کشورهای اسرائیل، مصر و اردن تقسیم شود و تا سال ۱۹۶۷، نوار غزه تحت کنترل مصر، کرانه باختری و بیت‌المقدس شرقی تحت کنترل اردن و مابقی سرزمین‌ها تحت تصرف اسرائیل قرار گرفت. از آن پس، مجموعه‌ای از درگیری‌های نظامی میان نیروهای اسرائیلی و کشورهای عربی رخ داد که جنگ ۱۹۵۶، جنگ شش‌روزه ۱۹۶۷ و جنگ یوم کیپور ۱۹۷۳ مهم‌ترین آن‌ها بوده‌اند.

رسمیت فلسطین به عنوان یک کشور

طرح رسمیت دولت فلسطین برای اولین بار توسط سازمان آزادی‌بخش فلسطین در ۱۵ نوامبر ۱۹۸۸ در الجزایر تشکیل شد. کشورهای عضو سازمان ملل در زمان حکمرانی محمود عباس به درخواست فلسطینی‌ها رای موافق دادند و فلسطین از نهاد ناظر (سازمان آزادی‌بخش فلسطین) به کشور ناظر غیرعضو ارتقاء پیدا کرد. در رأی‌گیری شب ۲۹ نوامبر ۲۰۱۲ در مجمع عمومی سازمان ملل، ۱۳۸ کشور رای موافق و ۹ کشور رای مخالف، که عبارتند از آمریکا، کانادا، اسرائیل، جمهوری چک، پاناما و چهار کشور جزیره‌ای کوچک واقع در میکرونزی اقیانوس آرام، و ۴۱ کشور هم رای ممتنع دادند.[۱۳] به این ترتیب موقعیت فلسطین در سازمان ملل مشابه موقعیت واتیکان است.

کشور فلسطین در سال ۲۰۱۴ درخواست عضویت به ده نهاد بین‌المللی را ارائه داد و در ماه آوریل به عضویت کنوانسیون ژنو درآمد.[۱۴]

نروژ، ایرلند و اسپانیا روز چهارشنبه دوم خرداد ۱۴۰۳ از تصمیم خود برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین خبر دادند. اسرائیل در واکنش به این اقدام سفرایش در دوبلین و اسلو را فراخواند و اسپانیا را تهدید کرد.[۱۵] رئیس جمهور آمریکا هم در پیامی، گفت که باور دارد باید کشور فلسطین با مذاکره ساخته شود و نه با به رسمیت شناختن یک طرفه.[۱۶][۱۷]

تقسیمات

نام مساحت[۱۸] جمعیت تراکم جمعیت muhfaza یا مرکز استان
استان جنین ۵۸۳ ۳۱۱٬۲۳۱ ۵۳۳٫۸۴ جنین
استان طوباس ۴۰۲ ۶۴٬۷۱۹ ۱۶۰٫۹۹ طوباس
استان طولکرم ۲۴۶ ۱۸۲٬۰۵۳ ۷۴۰٫۰۵ طولکرم
استان نابلس ۶۰۵ ۳۸۰٬۹۶۱ ۶۲۹٫۶۸ نابلس
استان قلقیلیه ۱۶۶ ۱۱۰٬۸۰۰ ۶۶۷٫۴۶ قلقیلیه
استان سلفیت ۲۰۴ ۷۰٬۷۲۷ ۳۴۶٫۷ سلفیت
استان رام‌الله و البیره ۸۵۵ ۳۴۸٬۱۱۰ ۴۰۷٫۱۴ رام‌الله
استان اریحا ۵۹۳ ۵۲٬۱۵۴ ۸۷٫۹۴ اریحا
استان قدس ۳۴۵ ۴۱۹٬۱۰۸a ۱۲۱۴٫۸a قدس
استان بیت‌لحم ۶۵۹ ۱۷۶٬۵۱۵ ۹۲۷٫۹۴ بیت‌لحم
استان الخلیل ۹۹۷ ۷۰۶٬۵۰۸ ۷۰۸٫۶۳ الخلیل
استان شمال غزه ۶۱ ۳۶۲٬۷۷۲ ۵۹۴۷٫۰۸ جبالیا
استان غزه ۷۴ ۶۲۵٬۸۲۴ ۸۴۵۷٫۰۸ غزه
استان دیرالبلح ۵۸ ۲۶۴٬۴۵۵ ۴۵۵۹٫۵۶ دیر البلح
استان خان‌یونس ۱۰۸ ۳۴۱٬۳۹۳ ۳۱۶۱٫۰۴ خان‌یونس
استان رفح ۶۴ ۲۲۵٬۵۳۸ ۳۵۲۴٫۰۳ رفح

آب و هوا

دمای هوا در فلسطین بسیار متفاوت است. آب و هوا در کرانه باختری عمدتاً مدیترانه‌ای است، و در مناطق مرتفع در مقایسه با خط ساحلی که در غرب این منطقه قرار دارد، خنک‌تر است. در شرق، کرانه باختری شامل بخش زیادی از بیابان یهودیه از جمله خط ساحلی غربی دریای مرده‌است که دارای آب و هوای خشک و گرم است. غزه دارای آب و هوای گرم و نیمه خشک با زمستانهای معتدل و تابستانهای گرم و خشک است.[۱۹]

بهار تقریباً در ماه‌های مارس-آوریل فرا می‌رسد و گرمترین ماه‌ها ژوئیه و اوت هستند و میانگین حداکثر دما ۳۳ درجه سانتیگراد است. سردترین ماه ژانویه است و دمای هوا معمولاً ۷ درجه سانتیگراد است. باران به ندرت و عموماً بین ماه‌های نوامبر و مارس می‌بارد و میزان بارندگی سالانه تقریباً ۴٫۵۷ اینچ (۱۱۶ میلیمتر) است.[۲۰]

جستارهای وابسته

نگارخانه

روابط دیپلماتیک با دو دولت اسرائیل و فلسطین:
  به رسمیت شناختن هر دو دولت
  تنها اسرائیل را به رسمیت می‌شناسد
  به رسمیت شناختن اسرائیل، به همراه روابطی با فلسطین
  تنها فلسطین را به رسمیت می‌شناسد
  به رسمیت شناختن فلسطین، به همراه روابطی با اسرائیل
  اسرائیل و فلسطین
  نامعلوم

منابع

  1. Bissio, Robert Remo, ed. (1995). The World: A Third World Guide 1995–96. Montevideo: Instituto del Tercer Mundo. p. 443. ISBN 978-0-85598-291-1.
  2. Lapidoth, Ruth (2011). "Jerusalem: Some Legal Issues" (PDF). The Jerusalem Institute for Israel Studies. p. 26. Archived from the original (PDF) on 5 June 2014. Retrieved 5 June 2014. The attitude of the Palestinians was expressed inter alia in 1988 and 2002. When the Palestine National Council proclaimed in November 1988 the establishment of a Palestinian State, it asserted that Jerusalem was its capital. In October 2002 the Palestinian Legislative Council adopted the Law on the Capital, which stipulates that Jerusalem is the capital of the Palestinian State, the main seat of its three branches of government. The State of Palestine is the sovereign of Jerusalem and of its holy places. Any statute or agreement that diminishes the rights of the Palestinian State in Jerusalem is invalid. This statute can be amended only with the consent of two-thirds of the members of the Legislative Council. The 2003 Basic Law also asserts that Jerusalem is the capital of the State of Palestine. Reprinted from: Wolfrum, Rüdiger (ed.) (online 2008-, print 2011). The Max Planck Encyclopedia of Public International Law. Oxford University Press.
  3. "Declaration of Independence (1988) (UN Doc)". State of Palestine Permanent Observer Mission to the United Nations. United Nations. 18 November 1988. Archived from the original on 8 June 2014. Retrieved 8 June 2014.
  4. Miskin, Maayana (5 December 2012). "PA Weighs 'State of Palestine' Passport". israelnationalnews.com. Arutz Sheva. Archived from the original on 7 December 2012. Retrieved 8 June 2014. A senior PA official revealed the plans in an interview with Al-Quds newspaper. The change to 'state' status is important because it shows that 'the state of Palestine is occupied,' he said.
  5. "State of Palestine name change shows limitations". AP. 2013-01-17. Israel remains in charge of territories the world says should one day make up that state. {{cite news}}: |archive-url= requires |archive-date= (help)
  6. "The World Factbook: Middle East: Gaza Strip". cia.gov. Central Intelligence Agency. 12 May 2014. Archived from the original on 8 June 2014. Retrieved 8 June 2014.
  7. "Estimated Population in the Palestinian Territory Mid-Year by Governorate,1997-2016". Palestinian Central Bureau of Statistics. State of Palestine. Archived from the original on 8 June 2014. Retrieved 8 June 2014.
  8. "GINI Index: West Bank and Gaza". The World Bank: Data. Archived from the original on 8 June 2014. Retrieved 8 June 2014.
  9. "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Retrieved 27 July 2014.
  10. "PCBS: On the Eve of the International Day of Refugees (20/06/2013). …". Palestinian Central Bureau of Statistics. State of Palestine. 20 June 2013. Retrieved 8 June 2014.
  11. Gelber, Y. Palestine, 1948.
  12. "Membership of the State of Palestine in international organizations (as of 25 May 2018)". MOFAE. Archived from the original on 29 December 2021. Retrieved 29 December 2021.
  13. «سازمان ملل به دولت فلسطینی رأی مثبت داد‬». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۱۵.
  14. «'کشور فلسطین' به کنوانسیون ژنو پیوست». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰۱۴-۰۴-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۱۵.
  15. «نروژ، اسپانیا و ایرلند کشور فلسطین را به رسمیت می‌شناسند». euronews. ۲۰۲۴-۰۵-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.
  16. «واکنش «بایدن» پیرامون به‌رسمیت شناختن کشور فلسطین توسط اروپایی‌ها». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۴-۰۵-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۲۲.
  17. «کاخ سفید: بایدن با «به رسمیت شناختن یکجانبه» کشور فلسطین مخالف است». العربیه.
  18. "Palestine". GEOCHIVE. GEOCHIVE. Archived from the original on 24 October 2012. Retrieved 3 October 2015.
  19. «Gaza». www.globalsecurity.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۹-۳۰.
  20. «Monthly Averages for». web.archive.org. ۲۰۰۹-۰۲-۱۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ فوریه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۹-۳۰.

پیوند به بیرون